10.06.2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Söz konusu tarihli kararname ile suç mağdurlarına sağlanan hizmet ve yardımlara ilişkin esaslar ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine dair görev, yetki ve sorumluluklar düzenlenerek, mağdur hakları konusunda atılan adımlara yenileri eklendi. Devletin, suç mağdurlarına her alanda yardım ve destek hizmeti vermesinin planlandığı ve 20 madde ile bir geçici maddeden oluşan Kararname ile suç mağdurlarının korunması hedefleniyor. Reform niteliğinde hükümler içeren Kararname ile mağdurların sahip oldukları haklar ve kendilerine sağlanan yardımlar konusunda bilgilendirilmeleri ve adalete erişimlerinin kolaylaştırılması amaçlanıyor.
2019 yılı Nisan ayında yedi pilot ilde faaliyete geçen Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerinin, Türkiye’deki bütün adliyeleri kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Müdürlüklerin yaygınlaşması ile birlikte Kararnamede belirtilen suç mağdurlarının adli süreçten daha etkin bir şekilde yararlanmalarının önü açılacaktır.
Adliyemiz bünyesinde T.C. Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Daire Başkanlığı’na bağlı Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü Mart 2020 itibariyle faaliyete geçmiş bulunmaktadır.
Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerinin İşleyişi
Bilgilendirme ve Yönlendirme Bürosu
Suç mağdurları;
*Mağdurlar buraya bizzat başvurabilecekleri gibi, başka kurumların yönlendirmesiyle de başvurabilirler.
*Adli süreçte sahip oldukları haklar konusunda bilgilendirilir.
*Başka bir kurumdan sunulan hizmetlere ihtiyaçların olması halinde ilgili kurumlara yönlendirilir.
Kırılgan Grup Destek Bürosu
Uzmanlar tarafından yapılacak bireysel değerlendirme sonucunda kırılgan gruba mensup olduğu tespit edilen mağdurlara;
*Hizmetlerin sistematik bir şekilde ve zamanında sunulabilmesi için gerekli planlama, uygulama, izleme ve koordinasyon işlemlerinin tek bir adli destek görevlisi tarafından etkin şekilde yürütülebilmesi amacıyla vaka yönetimi uygulanacaktır.
*Mağdur hakkında alınması gereken tedbirler ve sunulması gereken hizmetlere ilişkin önerilerin yer aldığı adli destek planı adli destek görevlileri tarafından hazırlanacaktır. Bu plan gerektiğinde savcılığa veya mahkemeye iletilecektir.
Ceza Yargılaması Destek Bürosu
Cumhuriyet başsavcılıklarının ve ceza mahkemelerinin sosyal inceleme raporu ve ifade esnasında uzman görevlendirilmesi talepleri bu büroda görev yapan uzmanlar aracılığıyla karşılanmaktadır.
Bu sayede ceza yargılaması sürecinin tamamında uzmanlardan etkin şekilde yararlanılarak, mağdurların ikincil mağduriyetlerinin önlenmesinin yanı sıra uzmanın bilgi, beceri ve tecrübesinin adli sürece dâhil edilmesiyle delil kalitesinin arttırılması hedeflenmektedir.
Hukuk Yargılaması Destek Bürosu
Hali hazırda sadece aile mahkemelerine yönelik sağlanan uzman desteği, ihtiyaç duyulan tüm hukuk mahkemelerini kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
Kurulan müdürlükler sayesinde özellikle aile mahkemesi olmayan yerlerde aile mahkemesi sıfatıyla yargılama yapılan asliye hukuk mahkemelerinin de uzman desteğinden etkin şekilde faydalanması sağlanmaktadır.
AGO (Adli Görüşme Odaları)
Adli Görüşme Odası (AGO), adalet sistemi içerisinde özel ortamlarda ifade ve beyanının alınması gerektiğine veya fail ile yüz yüze gelmesinden sakınca bulunduğuna karar verilen; öncelikli olarak mağdur, tanık ve suça sürüklenen çocukların, cinsel suç, aile içi şiddet suçu mağdurları ile diğer kırılgan gruba mensup mağdurların ifade ve beyan verme süreçlerini iyileştirmek üzere adliyelerde kurulan odalar ve bu odaların işleyişine dair hizmetler bütünüdür.
AGO 3 bölümden oluşmaktadır:
Bekleme Odası: Görüşme yapılacak kişilerin ve diğer ilgililerin işlem öncesinde bekleyeceği, işleme hazırlanacağı ve gerektiğinde avukatıyla birebir görüşme yapacağı çok amaçlı adli görüşme odası bölümüdür.
Görüşme Odası: Görüşme yapılan kişi ile uzmanın sesli görüntülü kaydı alınarak birebir görüşme yapabileceği adli görüşme odası bölümüdür. Bu bölümdeki adli görüşmeyi adliyelerin uzman kadrolarındaki psikolog ve sosyal çalışmacılar yürütecektir. Uzman ve görüşme yapılan kişi (gerekli hallerde tercüman) dışında kimse alınmaz.
Gözlem Odası: Hakim, Cumhuriyet savcısı ve avukatların ekrandan adli görüşmeyi izleyebileceği, uzman vasıtasıyla ve ses sistemi aracılığıyla görüşme yapılan kişiye sorularını iletebilecekleri ve teknik donanımın yer aldığı adli görüşme odası bölümüdür.
KİMLER FAYDALANABİLİR?
*Mağdur, tanık ve suça sürüklenen çocuklar
*Özel gereksinimi olan mağdurlar
*Cinsel suç ve aile içi şiddet mağdurları
*Diğer kırılgan gruba mensup mağdurlar (Engelli, yaşlı, göçmen v.b.)
TEMEL AMAÇLARI
*Çocuğun üstün yararı ilkesi uyarınca çocuk dostu adli usullerin işletilmesi
*Görüşme yapılacak kişinin (yetişkin ya da çocuk) ruhsal/fiziksel koşullarına uygun ortam ve yöntemle görüşme yapılması
*İkincil örselenmenin önlenmesi
*Korunma ihtiyaçlarının tespiti ve ilgili hizmetlere yönlendirilmesi
AGO İŞLEYİŞİ
Hakim– C.Savcısı: Soruşturmayı yürüten/başvuruyu kabul eden Cumhuriyet savcısının/hakimin zabıt katibi, UYAP sisteminden Adli Görüşme Odası (AGO) için uygun saati seçerek randevu alır ve AGO dosyasını Uyap'a kaydeder. Randevu işlemi gerçekleştirilirken sisteme soruşturma evrakından gerekli görülenler eklenir.
Koordinatör: Zabıt katibi tarafından alınan randevuyu sistemde gören AGO Koordinatörü, randevu alınan saatte AGO'da görevli uzmana dosyayı atayarak, uzmanı ayrıca sözlü olarak haberdar eder.
Uzman: Dosyayı inceler ve gerekli görürse görüşme yapılacak kişiyle irtibata geçerek bilgi verir, özel ihtiyaçları tespit eder. İlgili hakim veya Cumhuriyet savcısıyla planlama toplantısı yapar, yapılacak olan adli görüşmenin ana hattı belirlenir. Bekleme odasında, görüşme yapılacak kişi ve diğer ilgililer ile ön görüşme yaptıktan sonra adli görüşmeye geçilir. Bu görüşme sırasında; hakim, Cumhuriyet savcısı ya da avukatlar sorularını kulaklık ya da ekran aracılığıyla uzmana iletir. Uzman, görüşme yaptığı kişinin durumuna uygun bir dil ve üslup kullanarak bu soruların cevabını alır. Adli görüşme tamamlandıktan sonra uzman, Adli Görüşme Raporu hazırlar ve gerekli hallerde görüşme yapılan kişiyi koruyucu ve destekleyici tedbirlerin alınması için ilgili kurumlara yönlendirir.